Marvin Jacobs
Blogopmaak
Van een Noord-Koreaanse bankoverval tot een duurzame Nick Schilder
feb. 16, 2022
Marvin Jacobs is Creative Director van audio agency Airborne. Met zijn bureau ontwikkelt hij podcasts voor merken als ANWB, Randstad en de Postcode Loterij. Los daarvan is hij al jaren een veel luisteraar van podcasts. Daarom vroegen we hem vanuit Fonk de beste producties van afgelopen periode op een rij te zetten.
1. The Lazarus Heist
Deze BBC-podcast begint bij de komisch bedoelde film The Interview, van een paar jaar terug. Hierin wordt de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un geliquideerd. Fictie natuurlijk en allemaal bedoeld als grap, maar de Noord-Koreanen zien de humor er niet van in en beschouwen de film als oorlogsverklaring: een groep hackers voert een desastreuze cyberaanval op filmproducent Sony uit. Dit blijkt nog maar het topje van de ijsberg: de podcast laat zien hoe Noord-Korea met cybercrime geld verdient, onder meer door online de nationale bank van Bangladesh te beroven. Een waanzinnig verhaal dat ook nog eens heel knap verteld wordt.
2. Een soort god
René L., inmiddels 72 jaar, is een kungfu-leraar met eigen sportschool. Maar wie hier binnentreedt, merkt al snel dat hier meer gebeurt dan alleen sporten. L. heeft namelijk een geraffineerde methode om nieuwe leerlingen in zijn macht te krijgen. De sportschool is dan ook eerder een sekte, met L. aan het hoofd, als 'een soort god'. In deze podcast vertellen ex-leerlingen hoe hij zo'n 30 jaar lang geweld, intimidatie en seksueel misbruik gebruikte om zijn leerlingen te manipuleren. Wat deze serie interessant maakt, is dat het heel goed het mechanisme van een sekte laat zien. Iets waarvoor iedereen kan zwichten, ook als je sterk in je schoenen staat.
3. The Dropout
Het waargebeurde verhaal over Elizabeth Holmes is er eentje waarbij je mond steeds verder openvalt van verbazing. Zij werd in 2015 de jongste vrouwelijke miljardair ooit. Dat kreeg ze voor elkaar met haar bedrijf Theranos, waar talloze vooraanstaande investeerders hun geld insteken. Het had een technologie waarmee het op het basis van één druppeltje bloed kon analyseren hoe het met de gezondheid is gesteld en welke mogelijke aandoeningen de persoon heeft. Alleen... het is pure oplichting. De diagnoses blijken onjuist, met alle levensgevaarlijke gevolgen van dien. Deze podcast reconstrueert de zaak stap voor stap, tot en met de recente rechtszaak aan toe.
4. West Cork
Eigenlijk heb ik al iets te veel true-crime podcasts gehoord. Maar voor West Cork maak ik een uitzondering, vooral ook omdat het met veel aandacht en respect is gemaakt. In 1996 wordt het Ierse dorpje West Cork opgeschrikt door een wrede en raadselachtige moord op de Franse filmproducent Sophie Toscan du Plantier. Vlak voor kerstmis 1996 wordt haar lichaam ernstig verwond aangetroffen bij haar woning. Tot op de dag van vandaag is er geen bevredigend antwoord gekomen op de toedracht van deze moord. En voor de inwoners van West Cork blijft het een open wond. In deze 13-delige reeks proberen de podcastmakers dit verhaal te ontrafelen en tegelijkertijd een portret te schetsen van de gemeenschap in het Ierse dorp.
5. Hypnopolis
Dit is wat mij betreft één van de meest ambitieus opgezette producties vanuit een merk - BMW in dit geval. In december 2021 bracht het tweede serie uit, na een succesvolle eerste reeks. De verhalen spelen zich afspelen in wereld die 50 jaar verder ligt. In de eerste serie draait het om hoofdpersoon Hope Reiser, die ontwaakt uit een dertig jaar durende kunstmatige slaap die ze opgelegd kreeg als voor het vermoorden van haar echtgenoot. Reiser wil na het ontwaken bewijzen dat ze onterecht beschuldigden veroordeeld is. Het is een goed doordacht verhaal, met prachtig sounddesign. En, zoals het hoort bij een goede podcast vanuit een merk, BMW speelt zelf geen rol in Hypnopolis. Het wil de grenzen van audio-entertainment verleggen en omschrijft de podcast zelf als ‘cinema for the ears’. Check, die ambitie is gehaald.
6. Gothrecht
Wat mij betreft is dit wel één van de meest opvallende podcasts die ik sinds lange tijd heb gehoord. Gothrecht neemt je mee in bizarre (en fictieve) wereld die is gecreëerd door Pepijn Lanen, beter bekend als Faberyayo van De Jeugd van Tegenwoordig. Het verhaal speelt zich af in het Pierre Bokma Complex, een grijs kantoorgebouw. Gothic vrouw Brinta (Georgina Verbaan) werkt hier en is verliefd op - de onbereikbare - kantoorgenoot Liya. Om met haar in contact te komen, bedenkt Brinta een plan waarin een Japanse koffieautomaat een cruciale rol speelt. Als het apparaat ineens spoorloos verdwenen blijkt, begint daarmee een reeks dramatische - en vooral: bizarre - gebeurtenissen. Ja, een onnavolgbaar verhaal. Maar met zoveel plezier en aandacht gemaakt - en wars van welke conventie dan ook.
7. Welcome to Your Fantasy
De mannelijke strippers die opereren onder de naam Chippendales veroveren in de jaren '80 de wereld veroverde. Te herkennen aan een gespierd ontbloot bovenlijf, vlinderstrikje, manchetten en een gillend vrouwelijk publiek. Deze Amerikaanse podcast duikt in het verhaal dat schuilgaat achter de geoliede lichamen en erotisch getinte optredens. Het begint met een Indiase immigrant die zijn slechtlopende café in Los Angeles een boost wil geven met, jawel, mannelijke strippers. Het blijkt een succesformule, die leidt tot de Chippendales. Maar met het groeiende succes nemen de spanningen toe en de oprichter wordt steeds meer paranoïde: hij ziet overal gevaar en dreiging. En dat heeft uiteindelijk dramatische gevolgen, met moord tot gevolg...
8. NRC Vandaag
Een vast onderdeel van mijn dagelijkse media-menu. Wat mij betreft is dit toch wel het meest ambitieuze podcast-project van Nederland: elke dag opnieuw hét verhaal van vandaag, met aandacht gemaakt en goed verteld. Soms zijn dat ook verhalen die juist wat verder van de actualiteit af staan, maar wel nog steeds heel relevant zijn. Eén verslaggever volgt bijvoorbeeld heel structureel een van de slachtoffers van de Toeslagenaffaire. Bij een kwestie rond The Voice gaat de redactie niet mee in de mediahysterie die het land in januari in haar greep had, maar komen ze een week later met een analytische aflevering over de betekenis van wat er is gebeurd.
9. A Chronicle of Racism in America
De meest gemaakte fout bij branded podcasts is dat makers denken dat het over het merk zélf moet gaan. Des inspirerender is dit voorbeeld, van activistisch ijsmerk Ben & Jerry's, voluit ‘Who We Are: A Chronicle Of Racism in America’. Alleen al de titel is een statement: racisme is een structureel onderdeel van de Amerikaanse samenleving. De 6-delige reeks zoomt in op de Amerikaanse geschiedenis en laat zien hoe ongelijkheid overal in het systeem besloten ligt. Een geschiedenis die in schoolboeken uiteraard maar nauwelijks wordt belicht. Het zit stevig en doorwrocht in elkaar, te meer omdat er voor deze reeks wordt samengewerkt met journalistiek platform Vox. Leerzaam en buitengewoon verhelderend.
10. Plan B
Nou, dan sluit ik heel onbescheiden af met een productie van Airborne, waarvan wij de eerste aflevering uitbrachten in januari. Deze podcast maakten wij samen met Nick Schilder, in opdracht van de Postcode Loterij. Nick is al heel lang bezig met duurzaamheid en interesseert zich enorm voor het thema. In deze podcast neemt hij steeds iets uit zijn dagelijks leven - van afval tot vakantie - als startpunt, om vervolgens te onderzoeken of het duurzamer kan. Dit onderwerp wordt al snel voorspelbaar en voelt als verplichte kost, maar ik denk dat Plan B echt leuk is om naar te luisteren omdat het nieuwe en verrassende inzichten brengt.
11. Deventer Mediazaak
Deze podcast heeft afgelopen jaar al flink in de spotlights gestaan, onder meer omdat het won bij de Dutch Podcast Awards. En terecht, wat mij betreft. De Deventer moordzaak leek zo'n zaak waar, nu ruim 20 jaar na dato, wel zo'n beetje alles over is gezegd. Podcastmaker Annegriet Wietsma dacht daar anders over: in deze podcast gaat zij niet op zoek naar wie de dader is, maar richt zij het vizier op het mediacircus dat ontstond rondom de moordzaak. Een onophoudelijke stoet aan BN'ers en opiniemakers had een mening over de verdachten, de rechtszaak, de bewijsvoering... ja waarover niet eigenlijk? De podcast reconstrueert gedetailleerd hoe dit alles tot steeds grotere proporties uitgroeit en vooral ook welke consequenties dit uiteindelijk heeft voor de betrokkenen.
Deze BBC-podcast begint bij de komisch bedoelde film The Interview, van een paar jaar terug. Hierin wordt de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un geliquideerd. Fictie natuurlijk en allemaal bedoeld als grap, maar de Noord-Koreanen zien de humor er niet van in en beschouwen de film als oorlogsverklaring: een groep hackers voert een desastreuze cyberaanval op filmproducent Sony uit. Dit blijkt nog maar het topje van de ijsberg: de podcast laat zien hoe Noord-Korea met cybercrime geld verdient, onder meer door online de nationale bank van Bangladesh te beroven. Een waanzinnig verhaal dat ook nog eens heel knap verteld wordt.
2. Een soort god
René L., inmiddels 72 jaar, is een kungfu-leraar met eigen sportschool. Maar wie hier binnentreedt, merkt al snel dat hier meer gebeurt dan alleen sporten. L. heeft namelijk een geraffineerde methode om nieuwe leerlingen in zijn macht te krijgen. De sportschool is dan ook eerder een sekte, met L. aan het hoofd, als 'een soort god'. In deze podcast vertellen ex-leerlingen hoe hij zo'n 30 jaar lang geweld, intimidatie en seksueel misbruik gebruikte om zijn leerlingen te manipuleren. Wat deze serie interessant maakt, is dat het heel goed het mechanisme van een sekte laat zien. Iets waarvoor iedereen kan zwichten, ook als je sterk in je schoenen staat.
3. The Dropout
Het waargebeurde verhaal over Elizabeth Holmes is er eentje waarbij je mond steeds verder openvalt van verbazing. Zij werd in 2015 de jongste vrouwelijke miljardair ooit. Dat kreeg ze voor elkaar met haar bedrijf Theranos, waar talloze vooraanstaande investeerders hun geld insteken. Het had een technologie waarmee het op het basis van één druppeltje bloed kon analyseren hoe het met de gezondheid is gesteld en welke mogelijke aandoeningen de persoon heeft. Alleen... het is pure oplichting. De diagnoses blijken onjuist, met alle levensgevaarlijke gevolgen van dien. Deze podcast reconstrueert de zaak stap voor stap, tot en met de recente rechtszaak aan toe.
4. West Cork
Eigenlijk heb ik al iets te veel true-crime podcasts gehoord. Maar voor West Cork maak ik een uitzondering, vooral ook omdat het met veel aandacht en respect is gemaakt. In 1996 wordt het Ierse dorpje West Cork opgeschrikt door een wrede en raadselachtige moord op de Franse filmproducent Sophie Toscan du Plantier. Vlak voor kerstmis 1996 wordt haar lichaam ernstig verwond aangetroffen bij haar woning. Tot op de dag van vandaag is er geen bevredigend antwoord gekomen op de toedracht van deze moord. En voor de inwoners van West Cork blijft het een open wond. In deze 13-delige reeks proberen de podcastmakers dit verhaal te ontrafelen en tegelijkertijd een portret te schetsen van de gemeenschap in het Ierse dorp.
5. Hypnopolis
Dit is wat mij betreft één van de meest ambitieus opgezette producties vanuit een merk - BMW in dit geval. In december 2021 bracht het tweede serie uit, na een succesvolle eerste reeks. De verhalen spelen zich afspelen in wereld die 50 jaar verder ligt. In de eerste serie draait het om hoofdpersoon Hope Reiser, die ontwaakt uit een dertig jaar durende kunstmatige slaap die ze opgelegd kreeg als voor het vermoorden van haar echtgenoot. Reiser wil na het ontwaken bewijzen dat ze onterecht beschuldigden veroordeeld is. Het is een goed doordacht verhaal, met prachtig sounddesign. En, zoals het hoort bij een goede podcast vanuit een merk, BMW speelt zelf geen rol in Hypnopolis. Het wil de grenzen van audio-entertainment verleggen en omschrijft de podcast zelf als ‘cinema for the ears’. Check, die ambitie is gehaald.
6. Gothrecht
Wat mij betreft is dit wel één van de meest opvallende podcasts die ik sinds lange tijd heb gehoord. Gothrecht neemt je mee in bizarre (en fictieve) wereld die is gecreëerd door Pepijn Lanen, beter bekend als Faberyayo van De Jeugd van Tegenwoordig. Het verhaal speelt zich af in het Pierre Bokma Complex, een grijs kantoorgebouw. Gothic vrouw Brinta (Georgina Verbaan) werkt hier en is verliefd op - de onbereikbare - kantoorgenoot Liya. Om met haar in contact te komen, bedenkt Brinta een plan waarin een Japanse koffieautomaat een cruciale rol speelt. Als het apparaat ineens spoorloos verdwenen blijkt, begint daarmee een reeks dramatische - en vooral: bizarre - gebeurtenissen. Ja, een onnavolgbaar verhaal. Maar met zoveel plezier en aandacht gemaakt - en wars van welke conventie dan ook.
7. Welcome to Your Fantasy
De mannelijke strippers die opereren onder de naam Chippendales veroveren in de jaren '80 de wereld veroverde. Te herkennen aan een gespierd ontbloot bovenlijf, vlinderstrikje, manchetten en een gillend vrouwelijk publiek. Deze Amerikaanse podcast duikt in het verhaal dat schuilgaat achter de geoliede lichamen en erotisch getinte optredens. Het begint met een Indiase immigrant die zijn slechtlopende café in Los Angeles een boost wil geven met, jawel, mannelijke strippers. Het blijkt een succesformule, die leidt tot de Chippendales. Maar met het groeiende succes nemen de spanningen toe en de oprichter wordt steeds meer paranoïde: hij ziet overal gevaar en dreiging. En dat heeft uiteindelijk dramatische gevolgen, met moord tot gevolg...
8. NRC Vandaag
Een vast onderdeel van mijn dagelijkse media-menu. Wat mij betreft is dit toch wel het meest ambitieuze podcast-project van Nederland: elke dag opnieuw hét verhaal van vandaag, met aandacht gemaakt en goed verteld. Soms zijn dat ook verhalen die juist wat verder van de actualiteit af staan, maar wel nog steeds heel relevant zijn. Eén verslaggever volgt bijvoorbeeld heel structureel een van de slachtoffers van de Toeslagenaffaire. Bij een kwestie rond The Voice gaat de redactie niet mee in de mediahysterie die het land in januari in haar greep had, maar komen ze een week later met een analytische aflevering over de betekenis van wat er is gebeurd.
9. A Chronicle of Racism in America
De meest gemaakte fout bij branded podcasts is dat makers denken dat het over het merk zélf moet gaan. Des inspirerender is dit voorbeeld, van activistisch ijsmerk Ben & Jerry's, voluit ‘Who We Are: A Chronicle Of Racism in America’. Alleen al de titel is een statement: racisme is een structureel onderdeel van de Amerikaanse samenleving. De 6-delige reeks zoomt in op de Amerikaanse geschiedenis en laat zien hoe ongelijkheid overal in het systeem besloten ligt. Een geschiedenis die in schoolboeken uiteraard maar nauwelijks wordt belicht. Het zit stevig en doorwrocht in elkaar, te meer omdat er voor deze reeks wordt samengewerkt met journalistiek platform Vox. Leerzaam en buitengewoon verhelderend.
10. Plan B
Nou, dan sluit ik heel onbescheiden af met een productie van Airborne, waarvan wij de eerste aflevering uitbrachten in januari. Deze podcast maakten wij samen met Nick Schilder, in opdracht van de Postcode Loterij. Nick is al heel lang bezig met duurzaamheid en interesseert zich enorm voor het thema. In deze podcast neemt hij steeds iets uit zijn dagelijks leven - van afval tot vakantie - als startpunt, om vervolgens te onderzoeken of het duurzamer kan. Dit onderwerp wordt al snel voorspelbaar en voelt als verplichte kost, maar ik denk dat Plan B echt leuk is om naar te luisteren omdat het nieuwe en verrassende inzichten brengt.
11. Deventer Mediazaak
Deze podcast heeft afgelopen jaar al flink in de spotlights gestaan, onder meer omdat het won bij de Dutch Podcast Awards. En terecht, wat mij betreft. De Deventer moordzaak leek zo'n zaak waar, nu ruim 20 jaar na dato, wel zo'n beetje alles over is gezegd. Podcastmaker Annegriet Wietsma dacht daar anders over: in deze podcast gaat zij niet op zoek naar wie de dader is, maar richt zij het vizier op het mediacircus dat ontstond rondom de moordzaak. Een onophoudelijke stoet aan BN'ers en opiniemakers had een mening over de verdachten, de rechtszaak, de bewijsvoering... ja waarover niet eigenlijk? De podcast reconstrueert gedetailleerd hoe dit alles tot steeds grotere proporties uitgroeit en vooral ook welke consequenties dit uiteindelijk heeft voor de betrokkenen.
Dit artikel verscheen eerder in Fonk Magazine